Vakantiedagen in de horeca: waar heb je recht op?
Werken in de horeca is dynamisch en veeleisend. Lange dagen, flexibele werktijden en een hoge werkdruk horen er vaak bij. Maar hoe zit het met vakantiedagen? Waar heb je als horecamedewerker recht op? In dit artikel leggen we het uit.
Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen
Iedere werknemer in Nederland heeft recht op een minimaal aantal vakantiedagen. Dit wordt bepaald op basis van de werkweek:
Wettelijke vakantiedagen: Je hebt recht op vier keer het aantal dagen dat je (gemiddeld) per week werkt. Werk je bijvoorbeeld vijf dagen per week, dan heb je recht op 20 wettelijke vakantiedagen per jaar.
Bovenwettelijke vakantiedagen: In de horeca-cao is afgesproken dat je bovenop de wettelijke vakantiedagen extra vakantiedagen opbouwt. Als je bijvoorbeeld (gemiddeld) vijf dagen per week werkt, krijg je 5 extra vakantiedagen.
Opbouw van vakantie-uren
Je bouwt per gewerkt uur in totaal 0,096 uur aan vakantie op, waarvan 0,0768 uur wettelijk en 0,0192 uur bovenwettelijk. Dit betekent dat je bij een fulltime dienstverband (38 uur per week) per jaar 190 vakantie-uren opbouwt, wat neerkomt op 25 dagen (20 wettelijke en 5 bovenwettelijke dagen).
Je bouwt niet alleen vakantie-uren op over de uren die je daadwerkelijk werkt, maar ook over bijvoorbeeld opgenomen vakantiedagen of tijdens ziekte. Daarnaast bouw je vakantie op over compensatieuren, zoals feestdagencompensatie (als de uren in tijd-voor-tijd zijn gecompenseerd) en overwerk- en meerurencompensatie (als de uren door uitbetaling zijn gecompenseerd).
Ziek tijdens vakantie
Word je ziek tijdens je vakantie, dan is het belangrijk om dit direct te melden bij je werkgever. De dagen waarop je ziek bent, worden namelijk niet als vakantiedagen gerekend, maar als ziektedagen. Dit betekent dat je deze vakantiedagen op een later moment kunt opnemen. Je werkgever kan vragen om een doktersverklaring of andere documentatie als bewijs van je ziekte, waarbij je niet verplicht bent om medische gegevens te verstrekken. Zorg er daarom voor dat je, indien nodig, een arts bezoekt en de benodigde documenten bewaart. Maak duidelijke afspraken met je werkgever over hoe en wanneer je de gemiste vakantiedagen kunt inhalen.
Loyaliteitsverlof
Ben je 10 jaar of langer in dienst bij jouw werkgever, dan bouw je per vakantiejaar (of kalenderjaar) extra vakantie-uren op. Deze extra uren variëren van 7,6 uur bij 10 jaar dienstverband tot 19 uur bij 25 jaar of meer. Werk je parttime, dan bouw je de extra verlofuren naar rato op.
Vervaltermijnen van vakantiedagen
Vakantiedagen zijn niet onbeperkt geldig:
Wettelijke vakantiedagen: Deze vervallen zes maanden na het vakantie- of kalenderjaar waarin je ze hebt opgebouwd. Je werkgever moet je wel tijdig informeren dat je vakantiedagen vervallen en je in staat stellen deze vakantiedagen te gebruiken.
Bovenwettelijke vakantiedagen: Deze verjaren vijf jaar na het vakantie- of kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Nog niet gebruikte vakantie-uren van voorgaande vakantie- of kalenderjaren mogen door je werkgever worden ingepland.
Vakantie opnemen
Wil je vakantie opnemen? Dien dan een schriftelijk verzoek in bij je werkgever, bijvoorbeeld via het roostersysteem dat je op je werk gebruikt. In dit verzoek geef je aan wanneer en voor hoe lang je vrij wilt. Je werkgever moet binnen twee weken op jouw aanvraag reageren. Doet hij dat niet, dan staat de vakantie in principe vast.
Mag je werkgever je vakantie-aanvraag weigeren?
In de horeca is het niet altijd mogelijk om op elk gewenst moment vakantie op te nemen. Je werkgever kan je vakantieaanvraag weigeren als het opnemen van verlof de bedrijfsvoering ernstig zou verstoren. Dit geldt bijvoorbeeld tijdens drukke periodes zoals de feestdagen of de zomermaanden, wanneer horecagelegenheden het drukst zijn. Ook kan tijdelijke onderbezetting een reden zijn voor een werkgever om een vakantieaanvraag af te wijzen.
Daarnaast kan je werkgever je vakantieaanvraag weigeren als een collega al eerder verlof heeft aangevraagd in dezelfde periode. Werkgevers moeten zorgen voor een minimale bezetting, en wanneer er al te veel medewerkers vrij zijn, kan jouw aanvraag worden afgewezen om de continuïteit van het bedrijf te waarborgen.
Om teleurstelling te voorkomen, is het verstandig om de cao en de afspraken binnen je bedrijf goed door te nemen. Vaak zijn er vaste periodes waarin vakanties gemakkelijker kunnen worden opgenomen. Door tijdig met je werkgever te overleggen en je verlof ruim van tevoren aan te vragen, vergroot je de kans dat je vakantie op een gewenst moment wordt goedgekeurd.
Mag je werkgever je verplichten om vakantiedagen op te nemen?
In sommige gevallen mag een werkgever je verplichten om vakantiedagen op te nemen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een horecazaak tijdelijk gesloten is, zoals in de periode na kerst of rond oud en nieuw. Werkgevers kunnen in zulke situaties bepalen dat medewerkers verplicht verlof moeten opnemen, maar dit moet duidelijk in het contract of de cao zijn opgenomen.
Het is belangrijk om op tijd te weten of en wanneer er verplichte verlofdagen zijn, zodat je hier rekening mee kunt houden bij het plannen van je eigen vakanties. Vaak wordt dit vooraf in een werkrooster of personeelshandboek aangegeven. Mocht je twijfels hebben over deze regeling, dan is het verstandig om dit met je werkgever te bespreken of de cao te raadplegen.
Hoe weet ik hoeveel vakantiedagen ik (nog) heb?
Het aantal vakantiedagen dat je hebt opgebouwd, hangt af van je contract en het aantal uren dat je werkt. Vaak kun je in het salaris- of HR-systeem van je werkgever terugvinden hoeveel vakantiedagen je hebt opgenomen en hoeveel er nog over zijn. Heb je deze informatie niet direct inzichtelijk? Dan kun je het eenvoudig zelf berekenen.
Rekenvoorbeeld
Stel, je werkt (gemiddeld) 24 uur per week en hebt recht op vier keer het aantal gewerkte dagen per week aan vakantiedagen. Werk je bijvoorbeeld drie dagen per week, dan heb je recht op:
3 dagen x 4 = 12 vakantiedagen per jaar.
Dit zijn de wettelijke vakantiedagen. Eventuele bovenwettelijke vakantiedagen komen hier nog bovenop, afhankelijk van de cao en je werkgever.
Heb je in juli al 7 vakantiedagen opgenomen, dan heb je nog 5 vakantiedagen over.
Tip: Houd je vakantiedagen bij in Excel
Om te voorkomen dat je aan het einde van het jaar vakantiedagen tekortkomt of dat dagen ongebruikt vervallen, is het slim om een eigen Excel-sheet bij te houden. Hierin kun je per maand registreren:
Hoeveel vakantiedagen je hebt opgebouwd
Welke dagen je hebt opgenomen
Hoeveel vakantiedagen je nog over hebt
Zo houd je grip op je vakantiedagen en voorkom je dat je plotseling verlofdagen tekortkomt.
Conclusie
Als horecamedewerker heb je recht op zowel wettelijke als bovenwettelijke vakantiedagen. Het exacte aantal is afhankelijk van je contract en de geldende cao. Zorg ervoor dat je je contract goed doorleest en vraag je werkgever naar specifieke regelingen. Wil je meer weten over je rechten? Kijk dan op de website van de vakbond of de cao voor de horeca.
Dit artikel is gecontroleerd door:
Sander (A.J.C.) Theunissen
Advocaat Arbeidsrecht (Counsel) - CLINT | Littler
Sander (A.J.C.) Theunissen heeft meer dan vijftien jaar ervaring en is gespecialiseerd in arbeidsrecht en medezeggenschapsrecht. Hij heeft onder andere voor ervaring opgedaan in arbeidsrecht voor de horeca.