Wat zegt de horeca-cao over werken op feestdagen?
Werken in de horeca kan uitdagend zijn, vooral als het gaat om feestdagen. Veel mensen vragen zich af hoe de regels precies in elkaar steken. Door te weten wat de cao zegt over werken tijdens deze speciale dagen, weet je welke rechten en plichten daarbij horen.
Deze cao heeft een invloed op verschillende aspecten van het werk op feestdagen. Hierdoor weet je voor welke dagen je gecompenseerd kan worden. De toeslag voor feestdagen is een belangrijk onderdeel hiervan. Daarnaast kijken we naar de uitzonderingen die kunnen gelden en hoe werkgevers en werknemers samen tot goede afspraken kunnen komen.
Feestdagen in de horeca-cao
In de horeca is werken op feestdagen eerder regel dan uitzondering. De horeca-cao feestdagen gaat ervan uit dat er op deze dagen volgens het normale rooster wordt gewerkt. Dit betekent dat als iemand gewoonlijk op maandag werkt, hij of zij ook op een feestdag die op maandag valt, zal werken.
Officiële erkende feestdagen
Om misverstanden te vermijden, is het belangrijk om te weten welke dagen als officiële feestdagen gelden volgens de horeca-cao. De erkende feestdagen zijn:
Nieuwjaarsdag
Eerste en tweede paasdag
Koningsdag
Hemelvaartsdag
Eerste en tweede pinksterdag
Eerste en tweede kerstdag
Het is belangrijk op te merken dat Goede Vrijdag en Bevrijdingsdag niet als officiële feestdagen worden beschouwd in de horeca-cao. Medewerkers die op deze dagen werken, hebben geen recht op urencompensatie.
Verschil tussen vaste en wisselende dienstroosters
De horeca-cao maakt onderscheid tussen medewerkers met vaste en wisselende dienstroosters:
Medewerkers met wisselende roosters:
Kunnen worden ingeroosterd om te werken op feestdagen.
Hebben recht op compensatie voor gewerkte uren op feestdagen.
Als ze vooraf aangeven niet te willen werken, moet de werkgever naar andere opties kijken of kan de medewerker een vakantiedag opnemen.
Medewerkers met vaste roosters:
Als hun werkzaamheden niet worden aangeboden op feestdagen (bijvoorbeeld administratief werk), hebben ze recht op een doorbetaalde vrije dag.
Werkgevers kunnen ervoor kiezen om ook deze medewerkers werk aan te bieden op feestdagen, waardoor ze recht hebben op compensatie.
De feestdagen in de horeca gelden niet automatisch als doorbetaalde vrije dagen. Alleen medewerkers die daadwerkelijk werken op een feestdag, hebben recht op feestdagencompensatie. Deze compensatie bestaat uit tijd voor tijd voor een dienst die begint op een officiële feestdag, met uitloop van de dienst na 24.00 uur.
Vervangende vrije tijd
De primaire vorm van compensatie is vervangende vrije tijd, ook wel bekend als 'tijd voor tijd'. Voor elk uur dat een medewerker op een feestdag werkt, krijgt hij of zij één uur doorbetaalde vrije tijd. Bijvoorbeeld, als iemand acht uur werkt op Eerste Kerstdag, ontvangt deze persoon acht extra vrije uren.
Werkgevers zijn verplicht om deze vervangende vrije tijd binnen drie maanden na de betreffende feestdag toe te kennen. Dit geeft zowel de werkgever als de werknemer de flexibiliteit om een geschikt moment te vinden voor het opnemen van deze compensatie-uren.
Toeslagregeling
Als het niet mogelijk is om de vervangende vrije tijd binnen de gestelde periode van drie maanden toe te kennen, treedt de toeslagregeling in werking. In dat geval heeft de medewerker recht op een feestdagentoeslag van 50% over de gewerkte uren op de feestdag.
Deze toeslag komt bovenop het reguliere uurloon, wat betekent dat de medewerker in totaal 150% van het normale uurloon ontvangt voor de uren gewerkt op de feestdag. Deze regeling zorgt ervoor dat medewerkers altijd een vorm van compensatie ontvangen, zelfs als het niet mogelijk is om extra vrije tijd te geven.
Het is belangrijk om op te merken dat sommige cao's, zoals die van de Nederlands Horeca Gilde, slechts drie officiële feestdagen erkennen: Eerste Kerstdag, Tweede Kerstdag en Nieuwjaarsdag. In deze gevallen gelden de compensatieregelingen alleen voor deze specifieke dagen.
Uitzonderingen en speciale gevallen
De horeca-cao feestdagen heeft invloed op verschillende soorten medewerkers. Er zijn echter uitzonderingen en speciale gevallen die aandacht verdienen. Deze situaties kunnen van invloed zijn op de compensatie en rechten van werknemers tijdens feestdagen.
Medewerkers zonder vakkracht status
Niet alle medewerkers in de horeca hebben de status van vakkracht. Een vakkracht is een medewerker van 18 jaar of ouder die aantoonbaar voldoende ervaring heeft in de functie. Dit betekent dat hij of zij ten minste 1976 ervaringsuren in dezelfde functie heeft opgebouwd. Medewerkers die deze ervaring nog niet hebben opgedaan of niet in het bezit zijn van een erkend vakdiploma, worden beschouwd als niet-vakkrachten.
Voor niet-vakkrachten gelden andere regels:
Ze hebben geen recht op een loon op basis van de functieschaal van de loontabel.
Ze ontvangen minimaal het minimum (jeugd)loon volgens de loontabel voor niet-vakkrachten en bbl-leerlingen.
In de arbeidsovereenkomst wordt afgesproken hoeveel ervaringsuren nog opgebouwd moeten worden om vakkracht te worden.
Het is belangrijk om te weten dat de compensatieregeling voor feestdagen in sommige gevallen niet van toepassing is op niet-vakkrachten. Dit hangt af van de specifieke arbeidsvoorwaardenregeling (AVR) die van toepassing is op de arbeidsovereenkomst.
Administratief personeel
Medewerkers met een administratieve functie vormen een speciale categorie binnen de horeca. Zij hebben vaak een vast dienstrooster en verrichten werkzaamheden die niet worden aangeboden op feestdagen. Voor deze groep gelden de volgende regels:
Als zij normaal gesproken op een feestdag zouden werken, hebben zij recht op een doorbetaalde vrije dag.
Werkgevers kunnen ervoor kiezen om ook voor deze medewerkers werk aan te bieden op feestdagen.
Als administratief personeel op een feestdag werkt, hebben zij recht op de gebruikelijke compensatie volgens de cao.
De horeca-cao gaat ervan uit dat er in principe op officiële feestdagen volgens het rooster wordt gewerkt. Alleen als er daadwerkelijk op de feestdag is gewerkt, is er recht op feestdagencompensatie. Dit betekent dat een feestdag niet automatisch als doorbetaalde vrije dag wordt beschouwd voor alle medewerkers in de horeca.
Conclusie
De horeca-cao feestdagen heeft een grote invloed op hoe werkgevers en werknemers omgaan met werken tijdens deze speciale dagen. Het biedt een duidelijk kader voor compensatie, waarbij vervangende vrije tijd of een toeslag van 50% de norm is. Ook maakt het onderscheid tussen verschillende soorten medewerkers, zoals vakkrachten en niet-vakkrachten, wat van belang is om te begrijpen.
Al met al helpt de cao om duidelijkheid te scheppen over de rechten en plichten van zowel werkgevers als werknemers tijdens feestdagen in de horeca. Het zorgt ervoor dat medewerkers eerlijk worden beloond voor hun inzet op deze speciale dagen, terwijl het ook werkgevers de flexibiliteit geeft om hun zaken draaiende te houden. Door deze regels goed te kennen, kunnen beide partijen tot goede afspraken komen en een prettige werksfeer behouden, zelfs tijdens de drukke feestdagen.
Dit artikel is gecontroleerd door:
Advocaat Arbeidsrecht (Counsel) / Employment Lawyer - CLINT | Littler